کد مطلب:2795 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

اينجانب دانشآموز دوره پيش دانشگاهي هستم. وقتي مطالعه ميكنم، اصلاً متوجه نميشوم، چون تمركز حواس ندارم و نميتوانم به دقت درسهايم را مطالعه كنم. خواهشمندم مرا راهنمايي فرماييد.

از اين كه با ما مكاتبه نموديد به سپاسگزاريم. هدف از مطالعه، فراگيري و به خاطر سپاري است. از اين رو، شخص ابتدا بايد علاقه و رغبت به مطالعه داشته باشيد و براساس يك برنامه و هدف مشخص مطالعه كند نا بازدهي لازم و مطلوب حاصل شود. براي اين كه مطالعه، انسان را به هدف مطلوب برساند، يكي از نكات مهم كه بايد مراعات شود، تمركز حواس است.1. (پاورقي جواد محدثي، روشها، ص 13 تا 16، با تلخيص. ) تمركز حواس موجب افزايش بهرهروي در مطالعه ميشود و بازده مطالعه را به صورتي مطلوب بالا ميبرد.

تمركز، حالتي است كه در آن از ميان آرا و افكار مختلف شخص، يك فكر در مركز قرار ميگيرد، و بقيه افكار و آراي او نسبت به آن فكر، جنبه پيراموني دارند. بنا به تعريفي ديگر، تمركز حواس، يعني توانايي ثابت نگه داشتن توجه و دقت روي موضوع يا كاري كه به ميل و اراده انتخاب شده است و مانع شدن از اين كه اين دقت و توجه به سوي موضوعات ديگر منحرف شود.(2) (پاورقي عين الله خادمي، مطالعه روشمند، ص 68. )

براي ايجاد اين عنصر مهم، بايد عواملي را كه باعث عدم تمركز و حواس پرتي ميشود، شناسايي كرد و به رفع آنها پرداخت. به طور كلي عوامل عدم تمركز بر دو قسم است: 1 - دروني، 2 - بيروني.

1 - عوامل دروني، آنها است كه در داخل فكر و دل و حالات مطالعه كننده است، مانند غم و غصه، تشويش و اضطراب و نگراني، كثرت مشاغل و كارهاي به هم ريختهاي كه بايد انجام دهد.

براي برطرف كردن هر يك ميتوان كار خاصي انجام داد. براي رفع نگراني بايد طرف كردن غصه يا سامان بخشيدن به كارهاي محوله بايد كاري كرد كه ذهن، از آن جهت مشغوليتي نداشته باشد. اگر به هيچ وجه نتوانست بر آن عوامل غلبه كند، بهتر است مطالعه را قطع كند تا آمادگي فكري لازم پيدا شود. در غير اين صورت مطالعه بي ثمر خواهد بود.3. (پاورقي جواد محدثي، روش مطالعه، ص 18.)

2 - عوامل بيروني: آنهايي است كه به محيط پيرامون و بيرون از خود انسان مربوط شود، مانند سر و صدا، رفت و آمد، وجود صحنههاي مشغول كننده، روشن بودن راديو يا تلويزيون يا هر نوع صداي مزاحم، نور بيش از حد يا بسيار كم، دماي بسيار زياد يا بسيار كم و كم باعث ميشوند خواننده، نتواند در هنگام مطالعه تمركز حواس داشته باشد، براي غلبه برا اين عوامل ميتوان نكات زيرا را رعايت كرد:

- مطالعه در محيط آرام و بيمزاحمت،

- خاموش ساختن صداهاي اطراف در صورت امكان،

- خواندن كتاب با صداي بلند كه خود انسان بشنود،

- يادداشت برداري از مطالب،

- خلاصه نويسي،

- برخورد سؤالي با كتاب و مباحث آن،

- زنده نگه داشتن انگيزه و هدف مطالعه در طول كار و جدي گرفتن مطالعه.

البته اشخاص در اين حالتها مختلفاند و هر كس چه بسا از راه خاصي بتواند تمركز هنگام مطالعه پيدا كند، كه بايد همان را به كار گيرد. راه مناسب براي كسي، ممكن است براي ديگري نامناسب باشد.

براي تمركز حواس در هنگام مطالعه شخص بايد اين عوامل را از مقابل خود بردارد تا بتواند از مطالعه خود استفاده مطلوب را ببرد، يعني هم از آرامش دروني به هنگام مطالعه بهرهمند باشد و هم از عوامل بيروني مخل به تمركز اجتناب نمايد تا بتواند بهرهوري مناسبي از مطالعه خويش داشته باشد.4. (پاورقي عينالله خادمي، مطالعه روشمند، ص 72.)